Het aantal medicijnen dat tijdelijk of permanent niet te krijgen is bij de apotheek is in de afgelopen tien jaar hard gestegen. In 2004 ging het om 91 medicijnen, in 2013 steeg dit naar 426 medicijnen die niet leverbaar zijn.
Patiënten draaien steeds vaker op voor de kosten om de geneesmiddelen uit het buitenland te halen. Dit blijkt uit cijfers van de apothekersorganisatie KNMP waar het Algemeen Dagblad vandaag over schrijft.
Goedkoopste geneesmiddel vergoed
Met ingang van 2008 worden alleen nog de goedkoopste geneesmiddelen vergoed in Nederland. Hiermee wordt op jaarbasis naar schatting 150 miljoen euro mee bespaard. Echter heeft dit ook nadelige gevolgen omdat fabrikanten besluiten om medicijnen eerder uit de markt te halen wanneer ze in Nederland niet of nauwelijks meer worden voorgeschreven. Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen moeten apothekers hierdoor elke maand voor ongeveer 580.000 voorschriften op zoek naar een alternatief.
Dodelijke gevolgen
Het is niet de eerste keer dat apothekersorganisatie KNMP aan de bel trekt. Vorig jaar benadrukte de organisatie ook al dat het dodelijk kan zijn wanneer een patiënt een bepaalde pil niet slikt. Echter hebben de waarschuwingen niet mogen baten want het aantal geneesmiddelen dat niet meer beschikbaar is steeg alsnog met 25%. Het gaat hierbij onder andere om medicijnen tegen kanker, parkinson en diabetes. Waar in 2004 ongeveer 50 medicijnen definitief uit de schappen verdwenen, is dit aantal in 2013 opgelopen tot bijna 120. Het aantal geneesmiddelen dat tijdelijk niet beschikbaar is stijgt nog veel harder. Op het moment zijn Dexamethason (tablet tegen astma, reuma en ernstige misselijkheid bij chemo), Vistide (injectie bij virusinfectie), Haloperidol (tablet tegen psychoses, schizofrenie en dementie) en Syntocinon (injectie voor inleiding bevalling) moeilijk verkrijgbaar.
Patiënten wegsturen
Het komt nu regelmatig voor dat apothekers patiënten moeten wegsturen omdat een medicijn niet voorradig is. Voor ruim 2% van de patiënten kan geen oplossing worden gevonden. In andere situaties moet de patiënt overstappen op een andere behandeling of worden er geneesmiddelen uit het buitenland gehaald. De geneesmiddelen zijn meestal duurder en worden niet altijd vergoed door de zorgverzekeraar. Ook het Nederlands Huisartsen Genootschap benadrukt dat het gebrek aan medicijnen zeer gevaarlijk kan zijn voor de behandeling van patiënten.
De oorzaken
Dat de gevolgen van het medicijn tekort zeer ernstig zijn wordt door diverse partijen onderstreept. Maar wat veroorzaakt dit tekort nu eigenlijk? Er kunnen zes oorzaken worden genoemd:
- Kleinere voorraden – Omdat verzekeraars alleen het goedkoopste geneesmiddel vergoeden lopen fabrikanten het risico om van het ene op het andere moment niet meer te hoeven leveren wanneer er een goedkoper alternatief op de markt komt. Hierdoor houden fabrikanten de voorraden beperkt en moeten apothekers vaak op zoek naar een alternatief.
- Nederland is klein – Nederland vormt maar 0,8% van de geneesmiddelhandel. Hierdoor ligt de prioriteit voor levering van fabrikanten bij andere landen.
- Fabrikanten stoppen – Wanneer een geneesmiddel van een fabrikant niet tot de voorkeurslijst behoort van de zorgverzekeraars stoppen zij vaak met de Nederlandse productie omdat zij hier niet meer aan kunnen verdienen.
- Productieproblemen – Minder leveranciers maken hetzelfde geneesmiddel waardoor productieproblemen eerder bij de patiënt terechtkomen. Er hoeft maar één ding mis te gaan en er ontstaat direct een probleem.
- Pillen komen van ver – Omdat fabrikanten met elkaar willen concurreren, verdwijnt de productie steeds meer naar lageloonlanden wat betekend dat medicatie van steeds verder moet komen.
- Het levert weinig op – Voor medicijnen die definitief niet meer in de schappen te vinden zijn geldt vaak dat dit een economische reden heeft. Geneesmiddelen die bijvoorbeeld alleen voor een kleien patiëntengroep geschikt zijn brengen te weinig op. De vraag is of dergelijke fabrikanten een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om toch te blijven produceren.
Bron: Algemeen Dagblad
Last Updated on 24 februari 2020 by Frans Kooning
