In 2025 verdwijnt de restitutiepolis volledig uit het zorgverzekeringsaanbod. Voor het eerst in jaren biedt geen enkele zorgverzekeraar nog een polis met volledige vrije zorgkeuze. Dit betekent dat je niet meer zonder gedoe of extra kosten zelf je arts of ziekenhuis kunt kiezen. Tot vorig jaar waren er nog drie verzekeraars (Menzis, ASR en Aevitae) die deze polis aanboden, maar dat is nu verleden tijd.
Wat is een restitutiepolis?
Een restitutiepolis stond voor vrijheid. Met deze polis kon je naar elke arts of ziekenhuis, zonder beperkingen of onverwacht hoge kosten. Stel je koos een zorgverlener zonder contract met jouw verzekeraar, dan werden de kosten met een restitutiepolis alsnog volledig vergoed. Die keuzevrijheid komt nu te vervallen.
Ik had een restitutiepolis, wat nu?
Met het verdwijnen van de restitutiepolis heb je in 2025 minder keuze. Had jij in 2024 nog een restitutiepolis? Dan is die in 2025 omgezet naar een combinatiepolis. Hierdoor kan het zijn dat bepaalde zorgverleners niet meer of niet meer volledig worden vergoed door jouw zorgverzekeraar. Het is daarom erg belangrijk om je zorgverzekering te vergelijken. Door je vooraf goed te verdiepen in de dekkingen voorkom je achteraf problemen.
Je kunt in 2025 kiezen uit drie soorten basisverzekeringen. Een natura- of combinatiepolis (of een budgetpolis, maar dat is eigenlijk al een uitgeklede naturapolis). Maar die vergoeden de kosten alleen volledig bij zorgverleners die een contract hebben met jouw verzekeraar. Ga je naar een niet-gecontracteerde arts, kliniek of GGZ-instelling? Dan betaal je vaak een deel van de rekening zelf. Dit kan behoorlijk in de papieren lopen, vooral bij specialistische of spoedeisende zorg.
Wat blijft er over van vrije zorgkeuze?
Met een combinatiepolis heb je nog enige keuzevrijheid, maar ook deze polissen dekken niet altijd de volledige kosten bij niet-gecontracteerde zorg. Je kunt dus niet meer zomaar overal terecht zonder een deel zelf te moeten betalen. De opties zijn beperkter en de vrijheid van zorgkeuze is minder dan voorheen.
Maar let op: Zorgverzekeraars hebben veel contracten met verschillende zorgverleners, ziekenhuizen en GGZ-instellingen. De kans is dus groot dat je zelfs met een naturapolis, gewoon terecht kunt bij een zorgverlener in jouw buurt.
Waarom verdwijnt de restitutiepolis in 2025?
Verzekeraars geven aan dat contracten met zorgverleners belangrijk zijn om zorgkosten te beheersen. Door alleen contracten aan te bieden, kunnen ze betere prijsafspraken maken. Helaas gaat dit ten koste van jouw keuzevrijheid. De zorg wordt zo strakker gecontroleerd, maar wel minder flexibel voor jou als patiënt. Daarnaast komt het voornamelijk door de stijgende kosten in de gezondheidszorg. De restitutiepolis, die bekend stond als de meest uitgebreide basisverzekering, wordt vaak gekozen door mensen die veel medische zorg nodig hebben. Deze hoge gezondheidskosten leiden tot verhoogde premies of verminderde winst voor de verzekeringsmaatschappij. Hierdoor zien verzekeraars het niet langer als winstgevend om deze polis aan te bieden.
Redenen voor het verdwijnen van de restitutiepolis:
- Meer controle voor zorgverzekeraars
Met natura- en budgetpolissen kunnen zorgverzekeraars beter sturen waar verzekerden hun zorg afnemen. Dit maakt het beheren van zorgkosten eenvoudiger. - Hoge kosten drukken de winst. Mensen met een restitutiepolis maken vaak meer zorgkosten, wat de winstmarges van zorgverzekeraars verlaagt.
- Afname in populariteit. De vraag naar restitutiepolissen nam af doordat steeds meer mensen overstapten naar budget- of naturapolissen, die doorgaans goedkoper zijn.
- Hogere tarieven bij niet-gecontracteerde zorg. Zorgverleners in bijvoorbeeld de wijkverpleging en ggz zonder contract rekenen vaak meer dan het marktgemiddelde. Door alleen zorg volledig te vergoeden bij gecontracteerde zorgverleners, kunnen verzekeraars betere prijsafspraken maken en de zorgkosten beheersen.
Gevolgen voor de zorg in Nederland
Het verdwijnen van de restitutiepolis is een grote verandering voor de Nederlandse zorg. Veel mensen gebruikten deze polis om zonder beperkingen de beste zorg te kiezen, ongeacht contracten tussen zorgverleners en verzekeraars. Nu die mogelijkheid verdwijnt, kan het moeilijker worden om toegang te krijgen tot de gewenste specialist of kliniek, vooral als je specifieke voorkeuren hebt.
Wat kun je doen?
In 2025 is het belangrijk om extra goed te letten op je zorgverzekeringskeuze. Wil je enige vrijheid behouden? Dan is de combinatiepolis een geschikt alternatief. Let wel op: ook bij deze polis is de dekking voor niet-gecontracteerde zorg beperkt.
Vrije zorgkeuze: een stap terug?
Met het verdwijnen van de restitutiepolis lijkt de keuzevrijheid in Nederland een stap terug te doen. Patiënten kunnen niet meer zomaar kiezen voor zorg buiten de contracten van hun verzekeraar. Dat maakt de vraag: hoeveel vrijheid blijft er nog over in onze zorg?
Update 16 december 2024 omtrent restitutiepolissen
De minister heeft inmiddels gereageerd op het verdwijnen van restitutiepolissen binnen het verzekeraarslandschap. Zij stelt dat zorgverzekeraars niet verplicht kunnen worden om een dergelijke polis aan te bieden. Wel mogen zorgverzekeraars de toegang tot zorg niet onmogelijk maken. Dit verwijst naar het hinderpaalcriterium, dat is opgesteld om ervoor te zorgen dat de vergoeding die zorgverzekeraars bieden voor niet-gecontracteerde zorg niet zo laag is dat het zorgvragers belemmert om gebruik te maken van deze zorgverleners. Hoewel dit momenteel nog niet het geval is, raden wij je aan om vooraf goed te controleren of jouw zorgverzekeraar de zorgaanbieder heeft gecontracteerd, om onvoorziene kosten te voorkomen!
Je kunt deze gegevens naast onze tool ook terugvinden in onze zorgvergelijker.
